CZASOWNIK - odmienna, samodzielna część mowy.
ODPOWIADA NA PYTANIA: co robi?, co się z nim dzieje? w jakim jest stanie?
NAZYWA: czynności (tańczę) i stany (śpię)
CZASOWNIKI ODMIENIAJĄ SIĘ PRZEZ: osoby, liczby rodzaje, czasy, tryby, strony i mają określony ASPEKT.
Strony czasownika:
czynna - podmiot jest wykonawcą czynności; wyrażona czasownikiem w formie osobowej;
np. Kucharz przygotował pyszne danie.
bierna - czasownik wyraża czynność, której podmiot podlega;
zbudowana z osobowej formy czasownika być/zostać oraz nieosobowej formy
czasownika wyrażającej czynność
np. Pyszne danie zostało przygotowane przez kucharza.
zwrotna - podmiot jest wykonawcą cynności i jej obiektem;
wyrażona czasownikiem w formie osobowej i zaimkiem zwrotnym się.
np. Dziewczynka umyła się.
CZASOWNIKI PRZECHODNIE - mają forme strony czynnej i biernej, np. śpiewa - został zaśpiewany; pisze - został napisany.
CZASOWNIKI NIEPRZECHODNIE - nie występują w stronie biernej, np. biegł, spał, myśleć, spoglądać.
strony czasownika - ćwiczenia
ASPEKT CZASOWNIKA
DOKONANY - czasowniki nazywają czynności zakończone lub te, które zostaną zakończone;
- co zrobić?
- nie mają form czasu teraźniejszego;
- czas przyszły prosty, np. pojadę, zaśnie, zrobimy
NIEDOKONANY - czasowniki nazywają czynności, któe nie zostały ukończone i trwają nadal;
- co robić?
- czasowniki te nie mają czasu przyszłego prostego;
- czas przeszły - czytałam; czas teraźniejszy - czytam;
czas przyszły złożony - będę czytała
ĆWICZENIA
1. Utwórz czasowniki dokonane.
śpiewać - ................... myć - ..........
rysować - .................. kupować - .............
2. Określ formę gramatyczną podanych czasowników
ma - .................................... je - ..............................
szli - ................................... zdam - .......................
Komentarze
Prześlij komentarz